پروتکل KNX یکی از معروفترین پروتکلهای ارتباطی شبکه هوشمند است. این پروتکل یک پروتکل استاندارد باز با بیش از 25 سال سابقه میباشد. اکنون محصولات خانه هوشمند بیش از 114 شرکت معتبر بر اساس KNX است. محصولات شرکتهایی نظیر ABB ،Simens و ... به دلیل استاندارد بودن و کیفیت و سرعت بالای پروتکل KNX بر پایه این پروتکل است. این شرکتها همگی عضو انجمن KNX میباشند. همچنین این پروتکل مورد تایید استانداردهای بین المللی ISO/IEC 14543-3، استاندارد اروپا EN 50090 and CEN EN 13321-1، استاندارد ANSI/ASHRAE و استاندارد چین GB/T 20965 میباشد.
با پیشرفت علم و تکنولوژی روز به روز شرایط جهت داشتن آرامش و آسایش، بیشتر فراهم میشود. ضمن اینکه تمایل بشریت به بهینهسازی در مصرف انرژی و کاهش هزینههای آن افزایش مییابد. خانه هوشمند یک تکنولوژی جدید جهت عملی کردن همین نیازهای دنیای امروزی است. در خانه هوشمند تمامی سیستمها از جمله سیستم روشنایی، سرمایش و گرمایش، صوت، ایمنی، امنیت و ... با یک زبان مشترک به صورت یکپارچه باهم در ارتباط قرار میگیرند. به این زبان مشترک پروتکل میگوییم. در ادامه به معایب و مزایای پروتکل KNX ، طریقه سیم کشی و ساختار سیستم KNX و محصولات مربوطه میپردازیم.
مزایای پروتکل KNX
- قابل استفاده برای انواع کاربریها و مکانها
- قابل اجرا برای انواع سیستمهای هوشمند مبتنی بر پروتکل KNX
- استفاده از متغیرهای گونان برای کنترل مثل زمان، حضور یا عدم حضور و...
- قابل ارتقا به آخرین تکنولوژی و بهینهسازی در مصرف انرژی
- قابل به روز رسانی بدون سیم کشی KNX مجدد
- قابلیت شخصیسازی و انعطافپذیری در تغییر سناریوها
- کیفیت و سرعت عملکرد بالای محصولات
- ایمنی و عمر بالای تجهیزات KNX و سناریوپذیر بودن آنها
- امکان تطبیق محصولات KNX با دکوراسیون از نظر رنگ و طرح
- کنترل سیستم هوشمند به صورت یکپارچه و استفاده از بسترهای شبکه IP
- قابلیت کنترل از راه دور سیستم تحت پروتکل KNX
- قابل کنترل با هر نوع گوشی هوشمند با سیستم عامل اندروید و ios
- قابل پیادهسازی با چندین برند مختلف
- جلوگیری از اجرای تودهای از سیمکشیها
- دارای پشتوانه انجمن بینالمللی حرفهای و فعال
معایب پروتکل KNX
- هزینه بالای تجهیزات و نصب
- نیاز به افراد متخصص جهت نصب و برنامهنویسی سیستم KNX
- عمدتا غیرقابل اجرا برای ساختمانهای از پیش ساخته شده
ساختار پروتکل KNX
پس از معرفی KNX توسط انجمن Konnex، این پروتکل توسط انجمن استانداردسازی اروپا توسعه یافت. KNX در عین سادگی یک ارتباط عملی و اصولی را بین وسایل الکترونیکی به وجود میآورد این ارتباط از طریق کابلی به نام کابل KNX برقرار میشود. کابل KNX از یک جفت کابل درهم تنیده تشکیل شدهاست. این 2 کابل در پوششی عایق، کابل KNX را تشکیل میدهند و میتوانند تا 2500 ولت را تحمل کنند. سیستم هوشمند بر پایهی پروتکل KNX ضمن آنکه رابط کاربری آسانی دارد، جزئیات و پیچیدگیهایی در برنامه نویسی و نصب دارد به همین دلیل تنها متخصصان در حوزه هوشمندسازی توانایی پیادهسازی سیستم مبتنی بر استاندارد KNX را دارند. البته لازم به ذکر است که عموما طراحان و نصابها جهت پیادهسازی آسانتر سیستم KNX از نرمافزاری به نام ETS4 استفاده میکنند. سیستم KNX دارای مدارهای قدرت و فرمان جداگانه میباشد. سیستم KNX این امکان را به شما میدهد که در مکانهایی که سیم کشی غیر ممکن است از پروتکل KNX بیسیم استفاده کنید. KNX بیسیم بر اساس امواج رادیویی تعریف شدهاست.
هوشمندسازی با استاندارد KNX
همانطور که پیشتر گفته شد، محصولات شرکتهای معتبری نظیر ABB بر پایه استاندارد KNX میباشد. knx قابل اجرا برای انواع سیستمهای هوشمند از جمله روشنایی هوشمند، سرمایش و گرمایش، صوت، پرده، تهویه، آیفون تصویری، سیستمهای امنیتی و … میباشد. KNX توانایی تعامل و سازگاری با پروتکلهای استاندارد دیگر نظیر پروتکل Z-Wave را دارد یعنی چنانچه قسمتی از سیستم خانه هوشمند تحت KNX باشد، میتوان در صورت نیاز کارفرما، سیستمهای دیگر را با سایر پروتکلهای استاندارد اجرا کرد. ضمن این که همه سیستمها به صورت یکپارچه با هم تعامل دارند. پروتکل KNX برای انواع کاربریها و مکانها نظیر خانهها، ساختمانهای اداری و تجاری، ساختمانهای پزشکی، ورزشگاهها، ترمینالهای مسافربری و … قابل پیادهسازی است. از نقاط قوت سیستم هوشمند بر پایه KNX بهینهسازی در مصرف انرژی است. طبق تحقیقات دانشگاه برمن با استفاده از پروتکل KNX تا 40 درصد در کنترل سایه ای، 50 درصد برای هر اتاق و 60 درصد برای نورپردازی و تهویه میتوان مصرف انرژی را پایین آورد.در کاتالوگ محصولات KNX بیش از 7000 نوع محصول مختلف وجود دارد که برخی از آنها را میبینید.
تاریخچه KNX
KNX مخفف Konnex میباشد. Konnex نام انجمنی است که برای اولین بار KNX را معرفی کرد. ریشه انجمن konnex در یک شرکت بازرگانی هلندی است که در سال 1947 توسط فردی به نام رولوف گانمن تاسیس شد. در سال 1999 این شرکت وارد حوزه هوشمندسازی شد و چند سال بعد در سال 2006 پروتکل KNX را معرفی کرد. هماکنون این انجمن به عنوان یک تامینکننده صنعتی در زمینه تولید محصولات پیچیدهی ساختهشده از فلز، پلاستیک یا ترکیبی از این دو فعالیت میکند.